سوفیا لورن، "دختر شایسته‌ی رم" هفتاد و پنج ساله شد

یک نام و چندین شهرت؛ سوفیا لورن، این ستاره‌ی جاودانی جهان سینما در طول عمر خود، القاب زیادی داشته است: در بچگی به‌خاطر لاغری بیش از حد به او "خلال دندان" می‌گفتند. وقتی در شانزده سالگی به عنوان "دختر شایسته‌ی رم" در مقابل هیئت داوران دفیله راه رفت، به "بمب جنسی" معروف شد. هنگامی که پا به عرصه‌ی سینما گذاشت، "بت سکسی" لقب گرفت و در سال ۱۹۶۰، وقتی برای بازی در فیلم جنگی/ درام "... و آن‌ها هنوز زنده‌اند"، به کارگردانی ویتوریو دسیکا، جایزه‌ی اسکار را دریافت کرد، به عنوان "استعداد برجسته‌ی جهان سینما" شهرت یافت.

۱۹۵۶روز ۲۰ سپتامبر، روزی که سوفیا لورن، ۷۵ سالگی خود را جشن می‌گیرد، از همه‌ی این لقب‌ها، شاید تنها هنوز آخری مصداق داشته باشد. شمار زیادی از حدود صد فیلمی که او بازی کرده‌، گواه انکارناپذیر این ادعاست.

آغاز موفقیت

زندگی پرماجرای این هنرپیشه‌ی پرآوازه، خود به نوعی به یک فیلم‌نامه‌ی غریب شبیه است: سوفیا، "بچه‌‌ی نامشروعی" بود که با مادرش، در یکی از محله‌های فقیرنشین ناپل زندگی می‌کرد.

مادرش که هنرپیشه‌ای ناموفق بود و به سختی از عهده‌ی تأمین مخارج زندگی بر‌می‌آمد، او را از سن چهارده سالگی به "مسابقات زیبایی"‌ شهرهای مختلف می‌فرستاد. در یکی از همین مسابقات بود که کارلو پونتی، یکی از تهیه‌کنندگان بانفوذ فیلم در ایتالیا، او را کشف کرد و ورودش را به عالم سینما و بازی در فیلم‌های "جدی‌تر" هموار ساخت.

ازدواج اجباری؟

داستان ازدواج سوفیا لورن با کارلو پونتی نیز، کمتر از یک فیلم‌نامه‌ی عشقی، هیجان‌انگیز نیست: شاید اگر کری گرانت، هنرپیشه‌ی آمریکایی از لورن تقاضای ازدواج نمی‌کرد و او را برای دادن پاسخ مثبت زیر فشار نمی‌گذاشت، لورن تا پایان عمر پونتی، هم‌چنان "معشوقه‌ی" او باقی می‌ماند.

  سوفیا لورن در جشنواره فیلم برلین در دهه شصت میلادی

لورن، بعد ازدریافت تقاضای ازدواج گرانت، از موقعیت استفاده کرد و به نوبه‌ی خود عاشقی که ۲۲ سال از او بزرگتر بود، را زیر فشار گذاشت تا بین او و همسرش، یکی را انتخاب کند. تهیه‌کننده‌ی معروف ایتالیایی در برابر این تهدید خلع سلاح شد، به‌سرعت همسرش را طلاق داد و با لورن، ستاره‌ای که می‌رفت جهان سینما را تسخیر کند، ازدواج کرد؛ ازدواجی که تا ۹۴ سالگی پونتی، یعنی تا سال ۲۰۰۷، هنگامی که او از دنیا رفت‌، به ‌طول انجامید. پونتی تنها مرد زندگی لورن بود.

البته مردان دیگری هم در زندگی این هنرپیشه‌ی توانا نقش بازی کرده‌اند؛ مردانی که بر زندگی هنری او تأثیر بسزایی گذاشتند و آن را با تاریخ سینمای نئورالیسم ایتالیا پیوند ‌زدند. کارگردانانی چون فدریکو فلینی و ویتوریو دسیکا از جمله‌‌‌ی این مردانند.

لورن، بیش از ده فیلم با مارچلو ماستوریانی، "چهارمین مرد مهم" زندگی‌اش بازی کرده است؛ معروف‌ترین آن‌ها "عروسی به سبک ایتالیایی" است که دومین جایزه‌ی اسکار را در سال ۱۹۶۴ برای او به ارمغان آورد. ایتالیایی‌ها ولی، بر اساس یک همه‌پرسی، بیشتر از هر چیز نقش او را در فیلم "دیروز، امروز، فردا" ستوده‌اند. در این فیلم که در ایران نیز با همین عنوان به نمایش درآمد، لورن، همبازی مارچلو ماستوریانی است.

چهره‌ی دیگر لورن

"یک روز بخصوص"، ساخته‌ی اتوره اسکولا، نام سوفیا لورن را به‌گونه‌ای دیگر مطرح کرد. داستان این فیلم که نمونه‌ی درخشان سینمای مینیمالیستی ایتالیا ست، در روز دیدار هیتلر از ایتالیایِ موسولینی، رخ می‌دهد: ماستوریانی نقش مردی را بازی می‌کند که فاشیست‌ها او را از رادیو اخراج کرده‌اند و سوفیا لورن، زن خانه‌داری ست که هر‌چند تحت تأثیر جو فاشیستی حاکم است، ولی توجیهی منطقی برای موضع خود ندارد و بیشتر از هر چیز در پی‌برآورد نیازهای عاطفی خود است.

۱۹۶۳اتوره اسکولا، با نمایش دنیای محدود این دو همسایه که در آپارتمان‌های خود در یک مجتمع بزرگ زندگی می‌کنند، پوچی اشتیاق کورکورانه‌ی مردم را در پذیرش فاشیسم آشکار می‌سازد.

جوایز و افتخارات

سوفیا لورن، از زمانی که در سال ۱۹۵۶ به عنوان اولین هنرپیشه‌ی ایتالیایی به کار در هالیوود دعوت شد، تا هنگامی که دست از بازی در فیلم‌های سینمایی شست، علاوه بر جوایز اسکار، جوایز دیگری هم از مهم‌ترین جشنواره‌های بین‌المللی جهان، از فستیوال‌های جهانی "کن" و " ونیز" گرفته تا "برلین" و "استانبول" به خود اختصاص داده است.

او در سال ۱۹۹۱ به دریافت جایزه‌ی اسکار افتخاری هم نائل آمد. جشنواره‌ی فیلم استانبول، آخرین فستیوالی است که چندی پیش به او به‌خاطر "یک عمر فعالیت پرثمر هنری" جایزه‌ی این بخش را اهدا کرد.

آخرین باری که لورن جلوی دوربین (عکاسی) ظاهر شد، در سال ۲۰۰۷ و در سن ۷۲ سالگی بود. عکاسان هلندی، با عکس‌های کمتر "محجبانه‌ی" او، تقویم دیواری شرکت تولید کننده‌ی تایر پیرلی Pirelli را مزین کردند.

این نما‌ها در کنار عکس‌هایی از ستارگان جوانی چون پنه لوپه کروز، نوآمی واتس و هیلاری سوانک منتشر شده‌اند. برخی از هواداران لورن معتقدند که او برای زنده‌کردن "القاب دوران جوانی" خود دست به این کار زده است.