http://tinypic.info/files/r9pviozqxb7t4rwq29g8.jpg
هزینه یک خانوار شهری در پایان سال 87، نسبت به سال 83، با 140 درصد رشد از 368 هزار تومان به 881 هزار تومان افزایش یافته است. 
محاسبات آماری براساس گزارش حساب های ملی بانک مرکزی، نشان می دهد، هزینه مصرف نهایی یک خانوار شهری به قیمت جاری در چهار ساله اول برنامه چهارم توسعه، به طور متوسط سالانه 4/24 درصد رشد کرده است. 
این رشد سالانه باعث شده تا هزینه یک خانوار شهری در سال 87 نسبت به سال پایانی برنامه سوم، نزدیک به 4/139 درصد رشد کند و از 368 هزار تومان به 881 هزار تومان افزایش یابد. این گزارش نشان می دهد، هزینه مصرفی یک خانوار شهری در سال 84 معادل 455 هزار و 500 تومان است که نسبت به سال قبل از خود 6/21 درصد رشد کرده است. 
در سال 85 نیز هزینه یک خانوار شهری با 5/50 درصد رشد نسبت به سال 83، به 554 هزار تومان رسیده است. در سال 86، هزینه هر خانوار، نسبت به سال 83 رشدی نزدیک به 93 درصد را تجربه کرده و به 708 هزار تومان بالغ می شود. این هزینه در سال بعد با رشدی معادل 2/139 درصد به 881 هزار تومان بالغ می شود. در همین حال رشد سالانه هزینه خانوار شهری طی سال های 84 تا 87 به ترتیب 6/21، 5/19، 3/26 و 4/24 درصد است. 
نکته قابل ذکر آن است که در گزارش های بانک مرکزی در قالب حساب های ملی، تا پایان سال 86 ذکر شده و برای محاسبه سال 87، متوسط سه ساله 84 تا 86، معیار قرار گرفته است. مجموع هزینه های خانوار شهری به طور متوسط طی سال های 84 تا 86، معادل 4/24 درصد رشد کرده که این رقم برای رشد هزینه های سال 87، در نظر گرفته شده است.
متوسط رشد4/24 درصدی هزینه های یک خانوار شهری در حالی طی چهار سال گذشته رخ داده که برای محاسبه دستمزد کارکنان بخش دولتی و غیردولتی براساس قانون نرخ تورم مورد محاسبه قرار می گرفت. 
تورم سال های 84 تا 87، معادل 5/16 درصد است که عملکرد رشد دستمزد کارکنان بخش های دولتی و غیردولتی، طی سال های اخیر همواره کمتر از نرخ تورم بوده است. برای نمونه نرخ تورم سال گذشته 5/25 درصد بود اما حداقل دستمزد با نرخ 20 درصد افزایش یافت. در سال 86 نیز نرخ تورم 4/18 درصد بود اما عملاً دستمزدها برای سال 87، به طور متوسط 13 درصد رشد کرد. 
حتی اگر فرض کنیم که قانون درست اجرا شده، دستمزد کارگران و کارمندان در سال های 84 تا 87 در کشور به طور متوسط سالانه 5/16 درصد رشد کرده در حالی که هزینه ها 5/24 درصد افزایش یافته، این اختلاف به معنای آن است که هر سال، هزینه حدود 30 درصد بیشتر از درآمد خانوار بوده است. ضمن اینکه تکرار این روند به معنای افزایش شکاف هزینه درآمد در بین خانواده های شهری به خصوص حقوق بگیران و اقشار کم درآمد جامعه بوده است. 
رشد 7/101 درصدی هزینه خوراکی و آشامیدنی
همچنین بررسی آمارهای مربوط به هزینه خوراکی ها و آشامیدنی ها نیز نشان می دهد که هزینه های مربوط به این بخش خانوارهای شهری در سال 87 نشان از رشد 101 درصدی نسبت به سال 83 دارد. 
آمار نشان می دهد کل هزینه های مربوط به خوراکی ها و آشامیدنی های خانوارهای شهری در سال 83 معادل
6/138 هزار میلیارد ریال بوده که در سال 87، به 5/279 هزار میلیارد ریال رسیده است. 
همچنین محاسبات نشان می دهد، در سال 81، هزینه های مربوط به بخش مذکور 28 درصد از کل هزینه های خانوار را تشکیل می داده که در سال 87، سهم این بخش از کل هزینه خانوار به 6/23 درصد کاهش می یابد. علت این کاهش سهم را باید، افزایش سهم هزینه های مربوط به مسکن دانست که سهم خود را از 5/31 درصد به 5/36 درصد افزایش داده است. 
پوشاک و کفش
در همین حال سهم هزینه های مربوط به پوشاک و کفش نیز در سال 87 ، 6/6 درصد کل هزینه خانوار را در بر گرفته است. آمار نشان می دهد، هزینه مربوط به پوشاک و کفش کل خانوارهای شهری در سال 83، حدود 8/32 هزار میلیارد تومان بوده که با 2/112 درصد رشد در سال 87، به 6/69 درصد افزایش می یابد. سهم این بخش از کل هزینه خانوار در سال 83، 9/5 درصد بوده که با7/0 افزایش به 6/6 درصد رسیده است.
این افزایش نشان می دهد که خانوارهای شهری به دلیل تورم بیشتر این بخش مجبور شده اند تا هزینه بیشتری را صرف خرید پوشاک و کفش کنند. 
افزایش سهم مسکن در هزینه خانوار
مهم ترین نکته ای که در بررسی شاخص های هزینه ای خانوار به چشم می خورد، رشد سهم هزینه مربوط به مسکن، سوخت و روشنایی در کل هزینه خانوار است. در سال 83، سهم این بخش در هزینه خانوار 5/31 درصد بوده که در سال 87، سهم آن به 5/36 درصد رسیده است. 
ارقام نشان می دهند که مجموع هزینه ای که خانوارهای شهری در سال 83 پرداخت کرده اند معادل 8/155 هزار میلیارد ریال بوده که در سال 87 این رقم با 2/163 درصد رشد به 7/410 هزار میلیارد ریال رسیده است. 
سرانه هزینه مسکن هر خانوار شهری نیز در سال 83 معادل ماهانه 116 هزار تومان و سالانه نزدیک به یک میلیون و 400 هزار تومان بوده که این رقم در سال 87، به ماهانه 306 هزار تومان و سالانه سه میلیون و 668 هزار تومان بالغ شده است. 
205 درصد رشد هزینه بهداشتی
بیشترین رشد هزینه های خانوار شهری به هزینه های بهداشت و درمان اختصاص دارد.آمار نشان می دهد خانوارهای شهری در سال 83، بابت بهداشت و درمان، بالغ بر 1/29 هزار میلیارد ریال پرداخت کرده اند. این رقم در سال 87، با رشدی نزدیک به 205 درصدی به 7/88 هزار میلیارد ریال می رسد. 
بالطبع سهم آن نیز در مجموع هزینه های خانوار از 9/5 به 5/7 درصد افزایش می یابد که این امر نشان می دهد سرانه هر فرد شهری برای بهداشت در سال 87، بالغ بر 6/12 هزار تومان و ماهانه 5/10 هزار تومان است. این میزان سرانه در سال 83 معادل 6/41 هزار تومان و ماهانه سه هزار و 464 تومان بود. 
مردم از تفریحات خود زده اند
یکی دیگر از شاخص ها، شاخص مربوط به خدمات آموزشی، فرهنگی و تفریحی است که سهم آن در هزینه خانوار در سال 87، نسبت به سال 83 از 4 به
5/3 درصد کاهش یافته است. 
آمار نشان می دهد، در سال 83 شهرنشینان در مجموع 8/19 هزار میلیارد ریال از هزینه های خود را به امر آموزش، فرهنگ و تفریح اختصاص داده اند که این هزینه ها در سال 87، 112 درصد رشد کرده و به 6/34 هزار میلیارد ریال رسیده است. افزایش هزینه ها در بخش های دیگر، از جمله مسکن باعث شده تا مردم شهر در این بخش هزینه های خود را کاهش دهند و سهم آن را در سبد خانوار، از 4 به 5/3 درصد برسانند. 
تحلیل سهم سبد خانوار
بررسی سبد خانوار شهری طی سال های 83 تا 87 نشان می دهد که مردم به دلیل تورم و وضعیت بازار برای توزیع هزینه ها در سبد خانوار تغییراتی را انجام داده اند. آمار نشان می دهد، شهرنشینان به دلیل تورم قیمت مسکن، بهداشت و حمل و نقل و سایر کالاها و خدمات زندگی، از سهم کالاهای دیگر سبد خانوار کاسته اند. 
بر این اساس آنان مجبور شده اند در خصوص هزینه های خوراکی و بهداشتی، پوشاک و کفش، مبل و اثاث منزل و خدمات آموزشی، فرهنگی و تفریحی، صرفه جویی کنند و در عوض به هزینه های بخش مسکن، روشنایی و سوخت، بهداشت و درمان، حمل و نقل ارتباطات و سایر کالاها و خدمات بیفزایند. مقایسه افزایش و کاهش سهم کالاها و خدمات سبد خانوار نشان می دهد اولویت مردم در هزینه کردهایشان مسکن، بهداشت و درمان و حمل و نقل است و بحث خوراک، پوشاک و کفش، مبل و اثاث منزل و تفریحات، نیازهای فرهنگی و آموزش در اولویت های بعدی قرار دارند .
مرجع : سرمایه